نکات کاربردی حضور در دادگاه چیست؟

این نوشته مبتنی بر تجربیات نگارنده(قاضی بازنشسته و وکیل پایه یک دادگستری)است و منظور از دادگاه تمامی مراجع قضایی است که توسط قاضی اداره می‌شود، کار آموزان وکالت یا وکلای دادگستری تازه کار و اغلب مردم پس از وصول ابلاغیه یا احضاریه از مراجع قضایی اغلب این سوال پیش می آید که چگونه در دادگاه حاضر شویم؟چگونه با قاضی صحبت کنیم؟:
۱-رعایت نظم در همه امور توصیه شده است حضور به موقع و پیش بینی موانع از قبیل ترافیک، خرابی خودرو و…میتواند در عادت به نظم و انضباط به خصوص برای وکلا و کارآموزان محترم موثر باشد زیرا گاه یک سهل انگاری و بی نظمی و تاخیر در حضور ممکن است سرنوشت پرونده را تغییر دهد.
۲-باتوجه به محدودیت های امنیتی مراجع قضایی از به همراه داشتن وسایل ممنوعه که موجب تاخیر در بازرسی و تحویل اشیا می‌گردد اجتناب گردد تابه موقع در دادگاه حاضر شویم

۳-پوشش مناسب و معیار می‌تواند ظاهر شایسته‌ای را از شما به نمایش بگذارد.

 از قدیم الایام در بعضی از مناطق مرسوم بود که افراد معمولی برای حضور در دادگاه یا ادارات مهم یک دست لباس تمیز و مرتب ترجیحاً کت شلوار انتخاب و نگهداری می‌نمودند تا در صورت حضور در دادگاه استفاده نمایند. برای وکلا و کارآموزان نیز این امر توصیه می گردد.
۴-سعی کنید دست کم نیم ساعت قبل از وقت رسیدگی در دادگاه حاضر شوید و حضور خود را به دفتر دادگاه اعلام نمایید
۵-رعایت ادب و اخلاق در برخورد با طرف مقابل هیچ آسیبی به روند رسیدگی و احقاق حق نمی‌رساند اما پیش از شروع جلسه رسیدگی سالن انتظار به هیچ وجه جای مناسبی برای بحث و گفتگو با طرف مقابل نیست .گله مندی و شکایت و جر و بحث در پشت اتاق دادگاه معمولا هیچ فایده‌ای نداشته و تمرکز شما را برای حضور در جلسه به هم می‌ریزد توافقات یا ایجاد زمینه آن می‌بایست در خارج از دادگاه صورت پذیرد مگر آنکه طرفین یا وکلای آنان شرایط را مساعد تشخیص دهند و خود گفتگو را در چارچوب اخلاق حرفه‌ای پیش ببرند.
۶-هیچگاه سعی نکنید به محض باز بودن درب اتاق قاضی بدون هماهنگی با دفتر به امید مکالمه خصوصی با قاضی وارد شوید زیرا غالبا نتیجه عکس خواهد داد.
۷-با فراخوانی دفتر برای حضور در دادگاه با رعایت احترام وارد اتاق قاضی شوید و در جای مناسب روبروی قاضی در کنار صندلی بایستید و با اجازه او بنشینید معمولا جایگاه نشستن طرفین و وکلا در شعب دادگاه مشخص نیست اما سعی کنید مقابل قاضی بنشینید.
۸-قاضی خود جلسه را آغاز می نماید پیش از او صحبت نکنید (به خصوص با طرف مقابل و وکیلش)
۹-پیش از جلسه اصول تمامی اوراق مربوط به دفاع از حقوقتان را آماده نمایید و تصویری از آنرا نیز جداگانه تهیه تا در صورت لزوم ارائه نمایید .
۱۰-بر سوالات قاضی متمرکز شوید و از جواب پراکنده یا بازگو کردن مقدمات خسته کننده و بی ربط اجتناب نمایید. پاسخ طرف مقابل یا وکیل وی را ندهید مگر با دستور قاضی
۱۱-بر اساس قانون علی الاصول افراد باسواد می‌بایست خود پاسخ سوالات را در صورتجلسه یا برگ شاکی و متهم بنویسند؛ قضات غالبا این موضوع را رعایت می‌کنند اما اگر خود قاضی با درخواست شما برای نوشتن نیز مخالفت نمود اصرار نکنید گاهی برای سرعت در رسیدگی ناچار به این کار می‌شوند اما در پایان و در هنگام امضاء صورتجلسه یا برگ اظهارات شاکی یا متهم دقت نمایید نکات مهم و اساسی را نوشته باشد در غیر اینصورت به قاضی یادآوری نمایید تا اضافه نماید در هر صورت صورتجلسه باید در برگیرنده تمام اظهارات مهم و اساسی‌تان باشد.

۱۲-چگونه با قاضی صحبت کنیم؟

ممكن است اين سوال برایتان پیش بیاید كه:

“اگر قاضی پرونده با من برخوردِ بدى داشته باشد چه کار کنم؟”

دانستن این نکته ضروری است که قاضی مانند همه انسان‌ها داراي تمامى عواطف و احساساتِ انسانى است. یک قاضی در طول روز علاوه بر مشکلات گذران زندگی به طور طبیعی ممکن است با خانواده ،همسایه،دوستان و همکاران و مدیران مافوق در کشمکش و احیانا درگیری باشد علاوه بر این حجم زیادی از ارجاعات پرونده با موضوعات مختلف و ارباب رجوع و طرفین متنوع فشار روحی و روانی زیادی به وی وارد مینماید با این شرایط انتظار برخورد اخلاق مدار و در عین حال عادلانه با طرفین پرونده امری استثنایی است هرچند اغلب آنان تمام سعی و تلاش خود را در این راه مصروف می دارند اما به هر حال ممكن است او نیز خسته شود، بي حوصله شود يا حتى از كوره در برود حال چاره چیست؟
در مقابل پرخاشگری یا برخورد تند قاضی چه باید کرد؟راه مقابله با قاضی عصبانی چیست؟
آیا ما هم حق داریم مثل او تند و حتی خارج از نزاکت پاسخ دهیم؟صرف نظر از منع اصول اخلاقی در برخورد به مثل در این خصوص ،تجربه نشان داده است، تدبیر در کنترل و هدایت اخلاقی و روانی قاضی عصبانی با به کارگیری الفاظ نرم و آرام کننده و صبوری و احترام بهترین گزینه برای مواجهه با چنین شرایطی است زیرا در بسیاری از موارد عصبانیت به همان شدت و حدتی که عارض می شود رفع میگردد ضمن آن که لجاجت و عناد نتیجه عکس خواهد داد م حتی ممکن است در مواردی منجر به اخلال در جلسه رسیدگی منتهی شود و نهایتا بازداشت کوتاه مدت در انتظار مخل نظم جلسه باشد.

۱۳-چاپلوسی مقابل قاضی ممنوع!

اگرچه توصیه به احترام و ادب و استفاده از کلمات پسندیده همواره مورد تاکید بوده و از اصول اخلاقی همه ادیان است اما رعایت مرز بین احترام و ادب و چاپلوسی بسیار مهم است این ایده که شاید بتوان با چاپلوسی و اغراق در تمجید و تعریف از قاضی دل اورا به سمت خود متمایل کنیم و نتیجه ان را در پرونده شاهد باشیم از پیش شکست خورده است. قریب به اتفاق قضات بلافاصله متوجه چاپلوسی و اغراق درادب و بکارگیری الفاظ ملوکانه!می‌شوند و برایشان خوشایند نیست. بنابراین در احترام نیز نباید از حد تعادل خارج شد.

۱۴-با طرف دعوا چگونه برخورد کنیم؟اگربی احترامی یا توهین نمودچه باید کرد؟

در جریان رسیدگی ممکن است طرف مقابل نیز با کتمان حقیقت،دروغ یا به کار بردن الفاظ نامناسب موجب تحریک و برانگیختن ما شود در اینصورت چه عکس العملی باید داشت؟
بحث و جدل با طرف مقابل ممنوع!
در جریان جلسه رسیدگی چنانچه روند گفتگوی طرفین و وکلا آرام و در فضایی تحت کنترل قاضی پیش برود پرسش و پاسخ های طرفین و وکلا به روشن شدن ابعاد پرونده کمک میکند و قاضی با تسلط کامل میتواند شاهد ابراز دلایل،نکات مهم و کلیدی طرفین و شکار آن باشد در غیر این صورت جنجال و بی نظمی همچنین سر و صدای بلند و نامتعارف در گفتگوها احیانا متلک پراکنی و توهین، آفت و آسیب جلسه رسیدگی خواهد بود. در این صورت نیز تجربه نشان داده آرامش و ادب همراه با احترام و در عین حال دفاع منطقی وبیان مودبانه ،نتیجه ای بهتر را برای شخص رقم خواهد زد ضمن آن که در صورت توهین طرف مقابل میتوان از قاضی درخواست کرد مراتب را صورتجلسه نماید.مهمتر این که در چنین جلسه‌ی بی نظم باید سعی نمود مخاطب قاضی باشد و نه طرف مقابل گفتگوی بین الاثنینی سودبخش نبوده و موجب تشدید تنش میگردد بنابراین می بایست در گفتگو و اظهارات قاضی را خطاب قرار داد و طرف مقابل را نادیده انگاشت .

با رعایت موارد فوق می توانید حضور موفقی در دادگاه داشته باشید.